ต้นจากเป็นพืชเก่าแก่ พบได้ทั้งบริเวณน้ำจืดและน้ำกร่อย และเป็นพืชเพียงชนิดเดียวที่ขึ้นในป่าชายเลน หรือบริเวณริม คลองที่มักมีน้ำจืดและน้ำเค็มปนกัน ในอดีตมีการใช้ประโยชน์จากต้นจากเป็นจำนวนมาก จึงทำให้วิถีชีวิตของคน สมัยก่อน มักมีความผูกพันกับพืชพรรณธรรมชาติที่มีอยู่รอบๆตัว
เช่นเดียวกับ ชุมชนบ้านทุ่งกระบือ อ.ย่านตาขาว จ.ตรัง ประชากรในพื้นที่นอกจากจะประกอบอาชีพสวนยาง และทำการ ประมง อีกทั้งยังมีอาชีพเสริมจากพืชเศรษฐกิจในชุมชน “ต้นจาก” เป็นพืชที่มีความสำคัญที่สร้างรายได้ให้กับชุมชนบ้าน ทุ่งกระบือได้เป็นอย่างดี จากรวมกลุ่มจัดตั้งเป็น “วิสาหกิจชุมชนทุ่งกระบือร่วมใจพัฒนา” โดยมี นางแช่ม เพ็ชรจันทร์ เป็นประธานกลุ่ม ส่งเสริมด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ เพื่อความยั่งยืน และคุณภาพชีวิตที่ดี จากเดิมที่ได้มีการนำใบจากมาลอกตากแห้งเพื่อทำมวนบุหรี่ ส่วนของก้านจากได้ นำมาสาน เป็นตะกร้ารูปทรงต่างๆ และการผลิตน้ำตาลจาก ซึ่งผลผลิตที่ได้เหล่านี้ ถึงแม้จะมีความต้องของตลาดเป็นจำนวนมาก แต่ก็ยังไม่เพียงพอต่อการบริหารจัดการโดยการนำกำไรส่วนหนึ่ง ที่ได้จากการขายสินค้ามาใช้ในกิจกรรมอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัยมีพันธกิจ ในการสร้างงานวิจัย สิ่งประดิษฐ์ และนวัตกรรม สู่การนำไปใช้ประโยชน์ต่อสังคม จากการดำเนินโครงการวิจัยพัฒนาพื้นที่ นำโดย รศ.ดร.ชาตรี หอมเขียว อาจารย์สังกัดคณะวิศวกรรมศาสตร์ และทีมวิจัย ได้ลงพื้นที่ใน ต.ทุ่งกระบือ อ.ย่านตาขาว จ.ตรัง และพัฒนาการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากใบจากมาเป็นภาชนะบรรจุอาหาร นอกจากจะสร้างความแตกต่างทางด้านการตลาดสร้างจุดสนใจให้กับลูกค้า และยังเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม อีกทั้งปลอดภัยกับผู้บริโภคที่ใช้ผลิตภัณฑ์ภาชนะบรรจุอาหารที่ผลิตมาจากวัสดุธรรมชาติ ทดแทนการใช้พลาสติก และกล่องโฟม โดยได้ภาชนะบรรจุอาหาร 3 รูปแบบ ประกอบด้วย จานใบจาก ,จานอาหารว่างใบจาก และกล่องอาหารใบจาก
รศ.ดร.ชาตรี หอมเขียว หัวหน้าโครงการวิจัย “นวัตกรรมบรรจุภัณฑ์อาหารรักษ์โลกจากใบจาก” กล่าวว่า “คณะทำงานทีมวิจัยมหาวิทยาลัยฯ ได้เข้าไปทำการศึกษาวิจัย และเป็นที่ปรึกษาให้กับกลุ่มวิสาหกิจชุมชนทุ่งกระบือร่วมใจพัฒนา ในการผลิตบรรจุภัณฑ์อาหารรักษ์โลกจากใบจาก เพื่อศึกษาวิเคราะห์ถึงการขึ้นรูปเป็นภาชนะอาหาร บรรจุอาหารโดยการนำแป้งสาคูมาทดลองใช้เป็นตัวประสานช่วยในการขึ้นรูปภาชนะ เนื่องจากแป้งสาคูเป็นผลิตภัณฑ์ในท้องถิ่น ซึ่งพบว่า ประสิทธิภาพใช้เป็นตัวประสานใบจากดีกว่าการใช้แป้งมันสำปะหลัง นอกจากนั้นได้มีการวิเคราะห์ต้นทุนระยะเวลาในการผลิต และความ แข็งแรงต่อการนำมาใช้งานซึ่งเกิดความคุ่มค่ามากกว่าเดิม”
โดยเมื่อวันที่ 22 กันยายน 2564 ณ บ้านเลขที่ 107 หมู่ 1 ต.ทุ่งกระบือ อ.ย่านตาขาว จ.ตรัง นางจุรี ชัยมี อายุ64ปี (จ๊ะสาว) เจ้าของร้านขายข้าวหมกไก่ข้าว ข้าวหมกทะเล กุ้ง ปู ปลา กล่าวว่า ก่อนหน้านี้ได้ใช้กระดาษเคลือบพลาสติก กล่องโฟม และจานพลาสติก ในการบรรจุข้าวหมกไก่ให้ลูกค้า มาโดยตลอด หลังจากนั้นได้มีการรณรงค์ให้ลดใช้พลาสติก จึงเริ่มหารือพูดคุย ร่วมกับนาง แช่ม เพ็ชรจันทร์ ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนทุ่งกระบือร่วมใจพัฒนา แนะนำผลิตจานใบจากมาใช้แทนกล่องบรรจุอาหารจากเดิมที่เคยใช้มา จึงได้เห็นถึงความแตกต่าง จากการสอบถามจากผู้ใช้พบว่า จานใบที่ใช้นอกจากจะมีกลิ่นหอม สามารถใช้ซ้ำได้ 2-3 ครั้ง และสามารถย่อยสลายได้เร็ว ปลอดภัยต่อผู้บริโภคเพราะผลิตจากวัสดุธรรมชาติ100% โดยกลุ่มวิสาหกิจชุมชนทุ่งกระบือร่วมใจพัฒนา ได้ผลิตจานใบจาก จำหน่ายใบเล็กในราคาใบละ 5 บาท ใบใหญ่ 10 บาท และกล่องใบจากใบละ 15 บาท ซึ่งทางกลุ่มสามารถผลิตและส่งขายจานใบจากเดือนละ 600-700 ใบ
ซึ่งพบว่ากลุ่มผู้วิสาหกิจชุมชนทุ่งกระบือร่วมใจพัฒนา มีความภาคภูมิใจที่ได้มีความร่วมมือกับผู้ประกอบการร้านอาหารในพื้นที่ ในการนำผลิตภัณฑ์จานใบจากไปใช้ ซึ่งจะช่วยสร้างการยอมรับจากตลาดในพื้นที่ และช่วยลดปัญหาทางสิ่งแวดล้อมให้กับสังคม รวมทั้งเกิดรายได้กระจายในท้องถิ่นอย่างแท้จริง
